Osteoporoza

Osteoporozę można zdefiniować jako osłabienie struktury kostnej. W następstwie dochodzi do osłabienie odporności mechanicznej i złamań. W starzejącym się społeczeństwie znaczenie tego schorzenia niestety zyskuje na znaczeniu.

Choroba dotyczy osób w podeszłym wieku i częściej kobiet niż mężczyzn. Typowym następstwem są tak zwane złamania niskoenergetyczne, czyli takie, które powstają po zadziałaniu siły normalnie nie doprowadzającej do złamań. Bardzo często w praktyce klinicznej rozpoznaje się złamania u chorych, którzy nie potrafią przypomnieć sobie ani czasu, ani okoliczności ewentualnego urazu. Najczęściej takie złamanie manifestują się np. uporczywymi bólami pleców.
Oprócz osteoporozy pierwotnej występuje również osteoporoza wtórna, która towarzyszy innym schorzeniom lub jest wynikiem działania niektórych leków. Do jednych z najgroźniejszych należą sterydy stosowne ogólnoustrojowo. Miejscowe są w zasadzie niegroźne w tym zakresie.
Istnieją dobrze znane i powszechnie uznane narzędzia diagnostyczne służące do rozpoznania osteoporozy. Najczęściej wykonuje się badanie densytometryczne. Rozrzedzenie struktur kostnych można zauważyć także na klasycznych zdjęciach rentgenowskich lub nawet lepiej w tomografii komputerowej, ale nie służą one do rozpoznania i planowania ewentualnego leczenia.
Klasycznym wskazaniem do rozpoczęcia leczenia jest przebycie złamania osteoporotycznego. Istnieje kilka opcji terapeutycznych, których pozwolę sobie szerzej nie omawiać. Jest natomiast pewien aspekt, który dla pacjentów powinien być istotny. Mam na myśli dietę. W uproszeniu można powiedzieć, że na zdrowe kości pracujemy całe życie. Również, a może w szczególności w młodości. Należy spożywać dużo mleka i jego przetworów, które są bogate w wapń. Wymienię tutaj sery, twarogi, jogurty, kefiry. Dobrym źródłem wapnia są również płatki śniadaniowe wzbogacone w wapń.
Dla rozwinięcia prawidłowej masy kostnej i odpowiedniej wytrzymałości kostnej niezbędny jest ruch. Najlepszy pozostaje oczywiście spontaniczny wysiłek podczas biegania i zabaw na świeżym powietrzu. Dla dzieci i młodzieży nie do przecenienia jest uczestnictwo w zajęciach wychowania fizycznego.

lek. Sebastian Nowicki
wiceprezes Szpitala Powiatowego we Wrześni