Fundusze europejskie. Rozwój w nowej perspektywie
Powiat wrzesiński w rankingu opracowanym przez Uniwersytet Warszawski okazał się najlepszy w Wielkopolsce i trzynasty w kraju pod względem pozyskanych z Unii Europejskiej środków w perspektywie finansowej na lata 2007-2013.
Efekty tej pracy możemy dostrzec na każdym kroku: wyremontowane drogi, nowe szkoły, sale sportowe i boiska to tylko niektóre namacalne dowody wpływu funduszy europejskich na codzienne życie mieszkańców powiatu. Ale znaczące kwoty zostały też przeznaczone na aktywizację osób bezrobotnych czy rozwój, edukację i poprawę warunków życia obywateli. Obecnie w życie wprowadzany jest nowy plan finansowy UE na lata 2014-2020, w ramach którego dla naszego kraju przeznaczono aż 82,5 mld euro. Polska będzie w najbliższych latach największym beneficjentem funduszy europejskich. Co warto podkreślić, plasujące się na drugim miejscu Włochy otrzymają „zaledwie” 32,8 mld, więc na tle środków przeznaczonych dla innych państw członkowskich UE kwota zarezerwowana w nowej perspektywie finansowej dla Polski prezentuje się imponująco. Te środki to ogromna szansa dla naszego kraju, nie tylko na szczeblu centralnym, ale przede wszystkim na szczeblu samorządowym. Warto zorientować się, jakie możliwości będą dawać nam fundusze europejskie w perspektywie najbliższych lat.
Razem łatwiej
Unia Europejska dysponuje własnym budżetem, który tworzą głównie składki państw członkowskich, z jakich finansowane są działania mające na celu rozwiązywanie ich wspólnych problemów. Dzięki jednemu budżetowi sprostanie takim wyzwaniom jest mniej kosztowne
i bardziej efektywne, niż gdyby każde państwo członkowskie miało stawiać im czoła samemu. W nowej perspektywie finansowej UE planuje wydać połowę swojego budżetu za pośrednictwem pięciu głównych funduszy: Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności, Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich oraz Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego. W Polsce z tych środków finansowanych będzie 6 krajowych programów operacyjnych zarządzanych przez Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju oraz 16 programów regionalnych zarządzanych przez urzędy marszałkowskie. Spośród programów krajowych zdecydowanie najwięcej środków przeznaczono na program Infrastruktura i Środowisko, którego priorytetem jest ochrona środowiska. Ogromne sumy zasilą również programy Wiedza Edukacja Rozwój, którego celem są działania na rzecz rynku pracy, edukacji i całej gospodarki poprzez promocję innowacji społecznych, oraz programy Polska Cyfrowa i Polska Wschodnia. Dodatkowo przedsięwzięcia realizowane
z partnerami zagranicznymi będą mogły zostać dofinansowane z programów Europejskiej Współpracy Terytorialnej.
WRPO 2014+ zatwierdzony
Z punktu widzenia mieszkańców powiatu wrzesińskiego najbardziej istotny jest jednak Wielkopolski Regionalny Program Operacyjny, którego celem jest wspieranie rozwoju regionu. To z niego szerokim strumieniem płynęły do naszych samorządów, przedsiębiorstw i organizacji pozarządowych środki w poprzedniej perspektywie finansowej UE – w ramach samego WRPO zrealizowano na terenie powiatu projekty o łącznej wartości ponad 150,5 mln zł. W grudniu 2014 roku został zatwierdzony przez Komisję Europejską program WRPO 2014+. Jak informuje Urząd Marszałkowski, otwiera to drogę do szybkiego uruchomienia wsparcia finansowego z UE dla przedsięwzięć realizowanych w Wielkopolsce. Do dyspozycji w ramach WRPO 2014+ jest 2,45 mld euro. Wielkopolska, a co za tym idzie powiat wrzesiński, otrzyma zatem kolejny zastrzyk unijnych pieniędzy.
Czas na rozwój
Już teraz do dyspozycji osób zainteresowanych dofinansowaniem
z UE jest Mobilny Punkt Informacyjny Funduszy Europejskich w Starostwie Powiatowym we Wrześni, w którym raz w miesiącu mogą oni uzyskać odpowiedzi na nurtujące ich pytania dotyczące zasad pozyskiwania środków w nowej perspektywie finansowej UE. W najbliższym czasie po taką poradę będzie można się zwrócić 29 maja w godz. 9-12, natomiast 12 czerwca w godz. 10-13 w Powiatowym Urzędzie Pracy we Wrześni odbędzie się spotkanie informacyjne Fundusze Europejskie na Edukację. Pomocą może służyć również Wydział Inwestycji, Zamówień Publicznych i Funduszy Europejskich wrzesińskiego starostwa.
– Ogólnie rzecz biorąc, odchodzimy właśnie od polityki wyrównania szans, która obowiązywała w poprzedniej perspektywie, bo ten etap mamy już za sobą. Idziemy teraz w nowym kierunku: polityki rozwoju – podkreśla Justyna Jastrzębska, specjalistka ds. funduszy europejskich, która udziela informacji we wrzesińskim punkcie. Aby jak najsprawniej wypełnić założenia tej polityki, określono 11 celów tematycznych, jakie wyznaczają kierunki, w ramach których realizowane będą poszczególne programy operacyjne. Największy nacisk kładzie się w nowej perspektywie na badania, innowacyjność i rozwój technologiczny oraz na ochronę środowiska, ale nie zabraknie także środków na edukację, aktywizację osób bezrobotnych czy przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu.
Liczy się pomysł
Rodzi się pytanie, co wprowadzenie nowej perspektywy oznacza dla tych, którzy chcieliby w najbliższych latach pozyskać fundusze europejskie. Jak podkreśla Justyna Jastrzębska, działania są zupełnie różne w zależności od tego, czy o dofinansowanie stara się osoba chcąca otworzyć własną działalność, przedsiębiorca, organizacja pozarządowa czy jednostka samorządu terytorialnego. – Ale w każdym z tych wypadków podstawowe pytanie brzmi: czego nam potrzeba? Najlepiej przyjść do punktu z dobrze przemyślaną inicjatywą. Jeśli nasz pomysł wpisuje się w określone cele i założenia, wówczas mamy szansę otrzymać dotację – radzi specjalistka ds. funduszy europejskich. Również portal funduszeeuropejskie.gov.pl, skarbnica wiedzy dla wszystkich, którzy starają się o środki unijne, podkreśla, że największe szanse na sukces mają przedsięwzięcia wynikające z realnych potrzeb beneficjenta, które wpisują się w jego działalność i bazują na jego wiedzy i doświadczeniu.
Fundusze dla najlepszych
Osoba, która ma pomysł na własną działalność gospodarczą, na realizację jakiego potrzebuje unijnego dofinansowania, powinna zacząć starania o dotację właśnie od wizyty w punkcie informacyjnym, gdzie uzyska bezpłatną poradę, jakie działania powinna podjąć. – W zależności od tego, ile ta osoba ma lat, mamy do dyspozycji dwa programy. Program Wiedza Edukacja Rozwój kieruje swoją ofertę do osób do 29. roku życia, pozostali kandydaci mogą uzyskać dofinansowanie z WRPO. Aktualnie dotacje przysługują jedynie osobom bezrobotnym, co wynika z celów tematycznych UE – wyjaśnia Justyna Jastrzębska. Jak podkreśla specjalistka, warto śledzić strony internetowe programów, bo publikowane są tam wszelkie niezbędne informacje dotyczące konkursów.
Trzeba jednak pamiętać o tym, że starania o dotację mogą potrwać nawet kilka miesięcy, a ubiegać się o nią można tylko w okresie naboru wniosków.
Rozwiązaniem np. dla przedsiębiorcy, któremu potrzebny jest szybki zastrzyk gotówki, mogą być preferencyjne pożyczki z funduszy unijnych. Pozyskane dofinansowanie trzeba zwrócić, jednak można je otrzymać na korzystniejszych warunkach niż pożyczkę komercyjną – nie wymaga to zakładania kont, opłat, nie ma też konieczności posiadania historii kredytowej. To szczególnie ważne dla nowych małych przedsiębiorstw, które próbują sobie znaleźć miejsce na rynku. Więcej informacji na temat pożyczek ze środków UE można znaleźć na stronie jeremie.com.pl.
– Spośród wszystkich zgłoszonych projektów komisja wybierze te, które poradzą sobie na rynku, są prowadzone przez osoby, które mają odpowiednie umiejętności. Teraz, zanim ruszą konkursy, mamy jeszcze czas, który możemy wykorzystać na przygotowanie się i podniesienie kwalifikacji – podsumowuje specjalistka ds. funduszy europejskich.
Dni Otwarte Funduszy Europejskich
W ramach popularyzacji funduszy organizowana jest akcja Dni Otwarte Funduszy Europejskich promująca projekty dofinansowane ze środków unijnych w Polsce. W maju na terenie całego kraju odbywa się wiele imprez prezentujących pomysły i przedsięwzięcia zrealizowane dzięki funduszom europejskim, w czasie których można np. na własne oczy zobaczyć miejsca, do których na co dzień nie ma wstępu. Więcej szczegółów na stronie dniotwarte.eu.
Natalia Jędraszak