Krwawienie z przewodu pokarmowego

Objawy krwawienia z przewodu pokarmowego są jedną z częstszych przyczyn zgłaszania się pacjentów do lekarza. Objawy różnią się w zależności od miejsca krwawienia. 

Do klasycznych symptomów krwawienia z górnego odcinka przewodu pokarmowego należą fusowate wymioty i smoliste stolce. Są to książkowe, opisowe stwierdzenia znane każdemu studentowi medycyny. Pozwolę sobie na pewien komentarz. Fusowate wymioty są wynikiem chemicznych przekształceń krwi w kwaśnym środowisku żołądka. Z hemoglobiny powstaje hematyna, która powoduje ciemnobrązowe, niekiedy prawie czarne zabarwienie treści żołądkowej. Wymiociny w przypadku krwawienia wyglądają jak fusy od kawy – takiej zwykłej zmielonej i zaparzonej w szklance lub kubku.

Opis tego objawu zapewne powstał przed epoką kaw rozpuszczalnych i parzonych w ekspresie. Określenie smolistych stolców odnosi się do koloru. W przypadku wynaczynienia krwi do światła przewodu pokarmowego powoduje ona czarne zabarwienie stolca. Nie ciemnobrązowe, tylko czarne! Czarne właśnie jak smoła lub dziegieć.

Objawem krwawienia z dolnego odcinka przewodu pokarmowego jest domieszka krwi w stolcu. W zależności od przyczyny i miejsca taka krew może mieć rożny kolor od jasnoczerwonego po ciemnowiśniowy, prawie czarny.

W tym miejscu pragnę stwierdzić, że powyższe podręcznikowe opisy nie zawsze są tak czytelne w rzeczywistości. Niekiedy krwawienie przebiega subklinicznie, bezobjawowo i jest diagnozowane ex post u pacjenta, który rozwinął głęboką niedokrwistość. Na drugim biegunie znajdują się pacjenci, u których krwawienia są bardzo intensywne, prowadzące do rozwoju wstrząsu.

Przyczyn krwawień z przewodu pokarmowego jest wiele. Do najczęstszych należą choroba wrzodowa, nadżerki, polipy, nowotwory, malformacje naczyniowe, choroby zapalne jelit. Każdy pacjent z objawami krwawienia z przewodu pokarmowego wymaga diagnostyki i niekiedy pilnego leczenia. W zależności od stanu pacjenta, aktywności krwawienia, chorób towarzyszących ustalenie diagnozy może odbywać się w szpitalu lub w warunkach ambulatoryjnych. Do klasycznych badań wykonywanych w przypadku krwawienia należy endoskopia. Przełyk, żołądek, dwunastnica i jelito grube są stosunkowo łatwo dostępne badaniom endoskopowym. Krwawienia z pozostałych odcinków przewodu pokarmowego często przebiegają ze skąpymi objawami i stanowią duże wyzwanie diagnostyczne. 

lek. Sebastian Nowicki
wiceprezes Szpitala Powiatowego we Wrześni